5.Yargı Paketini İçeren 7343 Sayılı  İcra ve İflas Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun Getirmiş Olduğu Yenilikler 

7343 sayılı İcra ve İflas Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun 30 Kasım 2021 tarihli Resmi Gazete’de yayımlandı. Özellikle hacizli taşınır ve taşınmaz malların satışına ilişkin düzenlemeler içeren bu yeni Kanun ile İcra ve İflas Kanunu’nda önemli değişiklikler yapıldı.

Kabul edilen maddelere göre, iş yoğunluğunun veya personel sayısının fazla olduğu icra dairelerinde; dairenin düzenli, uyumlu ve verimli çalışmasını sağlamak için Adalet Bakanlığınca, icra müdür ve müdür yardımcıları arasından, icra müdürünün yetkilerini haiz bir"icra başmüdürü" görevlendirilebilecek.

İş yoğunluğunun veya icra dairesi sayısının fazla olduğu illerde Adalet Bakanlığınca yetki çevresi de belirlenmek suretiyle bir veya birden fazla icra daireleri başkanlığı kurulabilecek. Başkanlıkta bir başkan ile yeteri kadar başkan yardımcısı bulunacak. Başkan birinci sınıf olmuş, başkan yardımcısı ise birinci sınıfa ayrılmış adli yargı hakim ve cumhuriyet savcıları arasından muvafakatleri alınarak Bakanlıkça atanacak. Ayrıca başkanlıkta, yeteri kadar icra başmüdürü,icra müdürü, icra müdür yardımcısı, icra katibi ve memur görevlendirilecek.

Başkanlık, icra dairelerinin gözetim ve denetimlerini yapacak, idari işlerine bakacak, mevzuatla verilen görevleri yerine getirecek. Bu hüküm iflas daireleri ile iflas dairelerinde çalışan görevliler hakkında da uygulanacak.

Söz konusu Teklifin yasalaşması ile İcra ve İflas Kanununda meydana gelecek değişiklikler özetle aşağıdaki gibidir:

Haczedilen malların satışına ilişkin açık artırmalar, artık tamamen elektronik ortamda gerçekleştirilecek. Açık artırmalar, mevcut düzenlemeye göre mezat salonunda gerçekleştirilen bölümleri de dahil olmak üzere, Ulusal Yargı Ağı Platformu’na entegre elektronik satış portalı üzerinden fiili katılım olmaksızın yapılacak. Açık artırmada en yüksek teklifi veren, artırma süresi içinde kendisinden yüksek bir teklif verilmedikçe teklifini çekemeyecek ve teminatını alamayacak.

Açık artırma süresinin son 10 dakikası içinde yeni bir teklifin verilmesi halinde açık artırma bir defaya mahsus olmak üzere 10 dakika uzatılacak.

Elektronik satış portalında satış işlemlerinin güvenli bir şekilde gerçekleştirilmesini engelleyen veya elektronik satış sistemi ile ihale alıcılarının hak ve menfaatlerine zarar veren internet siteleri hakkında, İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun hükümleri uygulanacak.

Taşınır malların satış isteme süresi, 6 aydan 1 yıla çıkarılacak. Mevcut düzenlemeye göre taşınmaz mallar bakımından hacizden itibaren 1 yıl içinde satış istenebilirken, taşınır mallar bakımından bu süre, hacizden itibaren 6 ay olarak düzenlenmiştir. Yeni düzenlemeyle,taşınır ve taşınmaz bütün mallar bakımından satış isteme süresi hacizden itibaren 1 yıl olacak.

Hacizli malların kıymet takdiri ve satış giderlerinin belirlenmesi tarifeyle gerçekleştirilecek. Mevcut düzenlemede hacizli malların kıymet takdiri ve satış giderlerinin belirlenmesinin haczi yapan icra memuru tarafından gerçekleştirilmesi öngörülmektedir. Yeni düzenlemeyle birlikte, söz konusu işlemler, Adalet Bakanlığı tarafından belirlenecek bir tarife ile gerçekleştirilecek.Böylelikle, benzer malların farklı yerlerdeki icra müdürlükleri tarafından satılması sonucu gündeme gelen satış giderlerindeki farklılıklara son verilmiş olacak.  

Hacizli malın satış talebiyle birlikte satış giderlerinin peşin olarak ödenmesi zorunlu olacak. Düzenlemeye göre, yukarıda bahsedilen tarifeye göre belirlenecek satış giderinin peşin olarak icra dosyasına yatırılması gerekecek. Aksi takdirde, giderlerin 15 gün içerisinde yatırılmaması durumunda satış talebinin hiç yapılmamış sayılmasına karar verilecek.

Talebi halinde borçluya, hacizli malın rızaen satışı için yetki verilebilecek. Borçlu, kıymet takdirinin tebliğinden itibaren 7 gün içinde haczedilen malın rızaen satışı için kendisine yetki verilmesini talep edebilecek. İcra müdürü, kıymet takdirinin kesinleşmesinden sonra cebri satış işlemlerini durdurarak borçluya 15 günlük bir süre verecek, verilen sürei çerisinde borçluyla anlaşan alıcının belirlenen bedeli dosyaya ödemesi halinde satışın onaylanması için dosya icra mahkemesine gönderilecek. Düzenleme uyarınca rızaen satışta bedel, kıymet takdirinin %80’i ile hacizli malla güvence altına alınan ve satış isteyenin alacağına rüçhanı olan alacakların toplamından hangisi fazla ise bu miktar ve bu miktara ilave olarak bu aşamaya kadar yapılan takip masrafları toplamından az olmayacak.

Kanun yolu aşamasında icranın geri bırakılmasına karar verme yetkisi Bölge Adliye Mahkemeleri ve Yargıtay’dan alınarak takibin yapıldığı yer İcra Mahkemesine verilecek. Mevcut düzende icranın geri bırakılması kararı alınmasının Bölge Adliye Mahkemeleri ve Yargıtay için gereksiz iş yükü teşkil etmesi ve borçlu veya vekilinin özel olarak takibini gerektirdiği ve zaman kaybına neden olması sebebiyle artık söz konusu kararın alınması görevi, icra takibinin yapıldığı yer İcra Mahkemesine verilecek.

İcra Mahkemesinin takibin devamı hakkındaki kararı ile, borçlu ile istihkak iddiasında bulunan takip dışı üçüncü kişilerin elinde bulunan mallar muhafaza altına alınabilecek. Buna göre istihkak iddiasında bulunan üçüncü kişinin haczedilen malın yedi eminliğini kabul etmesi halinde mal muhafaza altına alınmayacaktır. Ancak, 97. maddenin birinci fıkrası uyarınca takibin devamına karar verilmesi durumunda mal muhafaza altına alınabilecek, böylelikle ilgili menfaatler arasında denge kurularak bu nitelikte malların derhal muhafaza altına alınmasından kaynaklanan mağduriyetlerin önüne geçilecek.

Sicile kayıtlı motorlu kara araçlarının muhafaza, kıymet takdiri ve satış talebi işlemlerinin birlikte yapılması zorunlu olacak.

Çocuk teslimi veya çocukla kişisel ilişki kurulmasına ilişkin ilam veya tedbir kararlarının icra sisteminin dışına çıkartılması ve bu işlemlerin Adalet Bakanlığı bünyesinde faaliyet gösteren adli destek ve mağdur hizmetleri müdürlüklerince, taraflara mali bir külfet yüklemeksizin yerine getirilmesi düzenlenmiştir.

Genel olarak getirilen değişiklikler icra ve iflas hukuku işlemlerinde teknoloji kullanımının yaygınlaştırılmasına hizmet etmektedirler. Çocuk teslimine ilişkin düzenlemede ise çocuğun tesliminin icra sistemi dışına çıkartılması kamu vicdanı açısından önemli bir değişiklik olup,oluşabilecek mağduriyetlerin önüne geçmek ve çocuğun psikolojik gelişimi açısından önemli bir değişiklik olarak göze çarpmaktadır.