Karşılıksız Çek Düzenleme Suçunda Hapis Cezası
20.12.2009 tarihinde yayımlanarak yürürlüğü giren 5941 sayılı Çek Kanunu’nun Ceza sorumluluğu, Çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağı başlıklı 5. maddesinde, 31.01.2012 tarihli ve 6273 sayılı Kanunun 3 üncü maddesiyle yapılan değişikliğin ardından yine 09.08.2016 tarihinde yürürlüğe giren 6728 sayılı Yatırım Ortamının İyileştirilmesi Amacıyla Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un 63 maddesi ile Kanun metninde değişiklik yapılmış ve madde metni hali hazırdaki son halini almıştır.
2012 yılındaki değişikliğin aksine 09.08.2016 tarihli, 6728 sayılı Kanunun 63. maddesiyle yapılan değişiklik ile “çekle ilgili olarak “karşılıksızdır” işlemi yapılmasına sebebiyet veren kişi hakkında” cezai sorumluluk öngörülmüştür.
5941 sayılı Çek Kanunu’nun, ceza sorumluluğu, çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağı başlıklı 5. maddesinin 1. fıkrasında;
“Üzerinde yazılı bulunan düzenleme tarihine göre kanuni ibraz süresi içinde ibrazında, çekle ilgili olarak “karşılıksızdır” işlemi yapılmasına sebebiyet veren kişi hakkında, hamilin şikâyeti üzerine, her bir çekle ilgili olarak, bin beşyüz güne kadar adli para cezasına hükmolunur. Ancak, hükmedilecek adli para cezası; çek bedelinin karşılıksız kalan miktarı, az olamaz.” denilmek suretiyle, karşılıksız çek düzenlenmesine karşı cezai sorumluluk getirilmiştir.
Ancak 26.03.2020 tarihinde yayımlanarak yürürlüğe giren 7226 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un 49. maddesiyle getirilen geçici madde ile 5941 sayılı Kanunun 5. maddesinde düzenlenen Karşılıksız Çek Düzenleme Suçu’nun infazında ciddi değişikliklere gidilmiştir.
7226 sayılı Kanunun 49. Maddesi uyarınca Çek Kanunu’nun, Ceza sorumluluğu, çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağı başlıklı 5. maddesinde yapılan değişiklikler şunlardır;
1-) 24.03.2020 tarihine kadar işlenen suçtan dolayı mahkum olanların cezalarının infazı, 26.03.2020 tarihi itibariyle durdurulmuştur.
2-) Hükümlü tahliye tarihinden itibaren en geç üç ay içinde çek bedelinin ödenmeyen kısmının onda birini alacaklıya ödemek zorundadır.
3-) Çek bedelinin kalan kısmı üç aylık sürenin bitiminden itibaren ikişer ay arayla 15 (on beş) eşit taksitle ödemesi durumunda mahkemece, ceza mahkûmiyetinin bütün sonuçlarıyla ortadan kaldırılmasına karar verilir.
4-) İnfazın durdurulduğu tarihten itibaren en geç 3 (üç) ay içinde çek bedelinin ödenmeyen kısmının 1/10’unun (onda birinin) ödenmediği takdirde alacaklının şikayeti üzerine mahkemece hükmün infazının devamına karar verilir.
5-) Hükümlü taksitlerden birini süresi içinde ilk defa ödemediği takdirde ödemediği bu taksit, sürenin sonuna bir taksit olarak eklenir. Kalan taksitlerden birini daha ödemediği takdirde alacaklının şikayeti üzerine mahkemece hükmün infazının devamına karar verilir.
Yine Kanunda yapılan değişiklik ile Karşılıksız Çek Düzenleme Suçu ilgili, geçici madde kapsamında hükmün infazının durdurulması hâlinde ceza zamanaşımının işlemeyeceği, infazı durdurulan kişi hakkında mahkemece Ceza Muhakemesi Kanununun 109 uncu maddesinin üçüncü fıkrasının (a) bendinde yer alan adlî kontrol tedbirine karar verilebileceği, yetkili mahkemenin hükmü veren icra ceza mahkemesi olduğu ve tüm kararların alacaklıya tebliğ edileceği ile değişikliğe ilişkin madde kapsamında verilecek kararlara karşı itiraz kanun yolunun açık olduğu belirtilmiştir.