Yetişkin olmayan her çocuk, anne ve babasının velayeti altındadır. Herhangi yasal bir neden olmadığı sürece, velayet anne ve babadan alınmaz.

Velayet değiştirilmesi davası; çocuğun velayeti kendisinde olmayan eşin, diğer eşe karşı açtığı bir dava türüdür.

Boşanma sonucunda, velayet hakkı kendi üzerinde olmayan anne veya baba, ortada bir sebep olmadıkça velayetin değiştirilmesini talep edemez. Söz konusu değişikliğin talep edilebilmesi için mutlaka davacının haklı nedenlere sahip olması gerekir. Velayetin değiştirilmesi davası için meydana gelen değişikliklerin esaslı ve kalıcı olması gerekir. 

Türk Medeni Kanunu madde 183’e göre, velayetin el değiştirebilmesi için belli nedenler sayılmış ancak bunlar tahdidi nedenler değildir. Velayet gibi kamu düzenine ilişkin olan ve öncelik konusunda çocuğun üstün faydasının gözetildiği bu davada hakimin yetkisi çok geniş, gerek görülmesi halinde re’sen her türlü tedbir ve yaptırımın uygulanmasına imkan veren bir yapıdadır. Buna göre, aşağıdaki koşulların gerçekleşmesi durumunda açılacak velayetin değiştirilmesi davası neticesinde velayet hakkının sahibinin değişmesi söz konusu olabileceği gibi durumun gerektirdiği, çocuğun yararı için velayetin el değiştirilmesin fayda sağlayacağı objektif olarak ortada olan her halde aile mahkemesi hakimi talep üzerine yahut re ’sen velayetin el değiştirmesine karar verebilir. 

1. Boşanmış anne veya babanın yeniden evlenmesi,

2. Velayet hakkına sahip eşin başka bir yere gitmesi,

3. Çocuğun velayet hakkına sahip eşin ölmesi,

4. Velayeti kendisinde bulunduran anne veya babanın cezaevine girmesi, alkol tedavisi sebebiyle yatarak tedavi görmesi, bitkisel hayata girmesi gibi diğer durumlar.

Anne veya babanın görüşü ne olursa olsun eğer velayetinin değiştirilmesi talep edilen çocuk idrak çağında yani söyleneni düşünebilme döneminde ise mutlaka onun görüşüne başvurulması gerekmektedir. 

Velayetin değiştirilmesi davası, belirli bir süreye tabi tutulmamıştır. Çocuğun menfaatlerinin zarara uğraması halinde her zaman açılabilecektir.  

Davalının ve çocuğun ikamet ettiği yer aile mahkemeleri velayetin değiştirilmesi davasında görevli ve yetkili mahkemedir. Velayetin değiştirilmesi davaları basit yargılama usulüne tabidir bir davadır ve adli tatilde görülebilecek davalar arasındadır. Bu sebeple istinaf, temyiz ve karar düzeltme süreleri geçerliliğini koruyacaktır.